Sathya Sai Onderwijs

De filosofie van Sathya Sai Onderwijs wordt het best omschreven door het concept van ‘Educare’: bewustwording van het ware menselijk potentieel en transformatie.

Volgens de Oxford Dictionary of English Language heeft het (Engelse) woord ‘education’ een dubbele Latijnse wortel. De eerste is ‘educare’, wat opvoeden, vormen, ontwikkelen betekent. De tweede is ‘educere’, wat naar buiten brengen, aan het licht brengen betekent. Sathya Sai Onderwijs omvat deze beide aspecten, die elkaar aanvullen. Het eerste houdt verband met uiterlijk en wereldlijk onderwijs. Het tweede aspect houdt verband met spiritueel onderwijs. Hierin wordt de nadruk gelegd op het proces van het naar buiten brengen van de inherente menselijke waarden, wat zich manifesteert als schoonheid van karakter.

​

Educare​

Tijdens een internationale conferentie over onderwijs in menselijke waarden gaf Sathya Sai dit proces de naam ‘educare’: ‘Spiritueel onderwijs brengt de innerlijk aanwezige goddelijkheid van de mens naar buiten. Daarom zijn zowel het wereldlijke als het spirituele onderwijs nodig, zonder welke het menselijk bestaan geen waarde heeft.’

Educare is het naar buiten brengen van elke vorm van kennis en aanleg die latent in de mens aanwezig is.

Educare is het naar buiten brengen van de fysieke, mentale, ethische en spirituele vermogens in de mens.

Het huidige onderwijs richt zich in het algemeen op de eerste twee terreinen met betrekking tot de menselijke natuur: de ontwikkeling van fysieke en mentale bekwaamheid. In het programma van SSOMW wordt echter de nadruk gelegd op de spirituele vermogens en het hogere denken, wat de bron is van menselijke idealen.

Educare is het naar buiten brengen van de ingeboren menselijke waarden

Dit kan worden bereikt wanneer de drie aspecten van de menselijke natuur in dezelfde mate tot ontwikkeling worden gebracht. Wanneer ze op één lijn en in harmonie met elkaar zijn, zal dat de menselijke persoonlijkheid zuiveren en verheffen en worden de fundamentele waarden van waarheid, goed gedrag, vrede, liefde en geweldloosheid tot uitdrukking gebracht.

Het doel van onderwijs

Het doel van onderwijs is karakter en dit manifesteert zich in de eenheid van gedachte, woord en daad, op basis van universele liefde. Goddelijkheid wordt beschouwd als deze universele liefde. Ze is het onderliggende principe van alle menselijke waarden.

Het beoogde effect van dit onderwijs is dat men tegelijkertijd een menselijk en spiritueel leven leidt.

Daarom dienen wereldlijk en spiritueel onderwijs samen te komen in een filosofie en theorie van onderwijs dat beter in de behoeften van de maatschappij voorziet.

Het belangwekkende van dit systeem is het feit dat de bewustwording van iemands ware natuur kan worden ondersteund en gevoed door diverse vormen van educatieve activiteiten, en wel voor alle studenten in alle stadia van hun ontwikkeling. Zo brengt Sathya Sai Onderwijs een levenslang transformatieproces op gang en poogt het de betrekkingen tussen individu, gezin, maatschappij en de hele schepping te versterken.

Paradigmaverschuiving

De behoefte aan een verschuiving van het paradigma [kader of raamwerk] binnen het onderwijs, om aan de uitdagingen van de wereld van vandaag tegemoet te komen, wordt zeer goed verwoord in het rapport: ‘Learning: The Treasure within’, opgesteld door de Commissie Delors onder UNESCO. Zij onderscheiden vier belangrijke pijlers die nodig zijn voor de ontwikkeling van de menselijke persoonlijkheid: ‘Leren te weten’, ‘leren te doen’, ‘leren samen te leven’ en ‘leren te zijn’.

‘Leren samen te leven’ in het gezin, op het werk en in de samenleving in het algemeen is van het grootste belang geworden.

In SSOMW brengt het ‘leren te zijn’ het spirituele transformatieproces op gang dat tot een volledig begrip leidt van wie je werkelijk bent en helpt het een leven te leiden gebaseerd op de spirituele principes van de universele menselijke waarden.

Het is bekend dat het huidige onderwijs voornamelijk op intellect en vakkundigheid gericht is, terwijl het weinig doet aan de ontwikkeling van goede eigenschappen, zoals karakter, gezond verstand en sociale vaardigheden. Door van jongs af aan moreel, ethisch en spiritueel besef aan te kweken, groeien kinderen op tot zorgzame en verantwoordelijke volwassenen, die de uitdagingen van het leven met vindingrijkheid, vertrouwen en innerlijke kracht tegemoet treden.

De menselijke waarden

Sathya Sai Onderwijs is gebaseerd op vijf menselijke waarden: waarheid, goed gedrag, vrede, liefde en geweldloosheid.

Deze fundamentele menselijke waarden staan in alle culturen en tijden centraal, of het nu religie, filosofie, ethiek of de wetgeving betreft. Ze omvatten de diepste morele aspiraties van de mensheid en vormen de basis van ons leven als individu en als maatschappij. Een onderwijssysteem gebaseerd op menselijke waarden helpt studenten een holistisch begrip te krijgen van lichaam, denken en ziel. Ze leren dat echt geluk alleen in jezelf kan worden gevonden, niet in de voorbijgaande uiterlijke wereld.

Waarheid

Echt geluk is alleen mogelijk wanneer we beseffen wie wij werkelijk zijn. Door de eeuwen heen hebben filosofen verklaard dat er voorbij het individuele, op het ego gerichte zelf een diepere werkelijkheid en een hoger zelf schuilgaat, wat ons ware zelf is. Deze universele waarheid kan op vele manieren worden uitgedrukt en met verschillende namen en vormen worden aangeduid, maar uiteindelijk leidt ze tot het besef dat alles van één waarheid is doordrongen. Het zoeken naar waarheid vereist inzicht, intuïtie en innerlijke zelfwaarneming. De hoogste waarheid is onveranderlijk in verleden, heden en toekomst.

Beoefening van waarheid betekent het ontwikkelen van waarheidsliefde, eerlijkheid en oprechtheid, zelfanalyse en zuiverheid, nauwgezetheid en redelijkheid, onverschrokkenheid en onkreukbaarheid. Wanneer waarheid ‘mijn waarheid’ en ‘jouw waarheid’ is (dus subjectief of betrekkelijk), leert een kind hieruit dat er veel aspecten aan zijn verbonden. Deze waarheid kan veranderen en blijft veranderen, naargelang ervaring, leeftijd, perspectief, cultuur en geloofsovertuiging. Zoekt men echter naar blijvende waarheid die tegen elke betrekkelijkheid bestand is, dan worden de waarden van gezond verstand, intuïtie, rechtvaardigheid, het zoeken naar kennis, een onderzoekende geest en synthese gekoesterd en versterkt.

SSOMW omvat al deze aspecten van waarheid, door de uiterlijke wereld der verschijnselen - de wereld die we zien, aanraken en voelen - en de innerlijke wereld - de wereld van zijn, geweten en bewustzijn, te onderzoeken. De innerlijke wereld is de wortel van al het andere, zoals de wortels van een boom dat zijn van de stam, takken, bladeren en vruchten.

Door de aspecten van waarheid aan het licht te brengen wordt het onderscheidingsvermogen, dat het nemen van goede, heilzame beslissingen en een behouden reis door het leven mogelijk maakt, gevoed en tot ontwikkeling gebracht.

Goed gedrag

Aan de uitdrukking ‘goed gedrag’ ligt het Sanskriet woord ‘dharma’ ten grondslag. Dit woord kan niet letterlijk worden vertaald. Het omvat ethische richtlijnen, ethisch gedrag en morele rechtvaardigheid. Het gezegde: ‘Doe goed, zie goed en wees goed’ raakt de essentie en bedoeling van deze waarde. Ze heeft haar wortels in de zienswijzen en gewoonten die in de vroege jeugd zijn ingeprent en die rijpen tot respect en het voldoen aan de plichten en verantwoordelijkheden die de levensomstandigheden met zich meebrengen.

Vrede

Iedereen verlangt en streeft naar vrede. Blijvende vrede is niet te vinden in de materiële wereld. Vrede vereist het vermogen tot zelfbeschouwing en zelfbesef. Zelfbesef stelt iemand in staat de eigen gedachten, woorden en daden te overwegen. Wanneer zelfbesef een gewoonte wordt, begint de persoon de gebruikelijke patronen die innerlijke vrede in de weg staan kritisch te volgen en te wijzigen. Voor ware vrede is een innerlijk evenwicht nodig, ongeacht winst of verlies, succes of mislukking, plezier of pijn. Het tot rust brengen van het denken en openen van het hart zijn essentiële stappen om deze vrede te bereiken.

Liefde

De menselijke waarde van liefde kan het best worden omschreven als de alles doordringende levenskracht. Met andere woorden, deze waarde heeft niets te maken met emotie, hartstochtelijk gevoel, verlangen of gehechtheid. Liefde betreft iets dat veel dieper en fundamenteler is in de menselijke natuur. Ze is onzelfzuchtig en vrij van wederkerige verwachtingen. Alle grote religies benadrukken het grote belang van liefde. Ze is vriendelijkheid, zorg, empathie en compassie.

Geweldloosheid

Geweldloosheid komt tot uitdrukking wanneer alle menselijke waarden worden begrepen en beoefend. Geweldloosheid is de geestestoestand waarin men de eenheid binnen de ogenschijnlijke veelheid herkent. Ze drukt zich uit als respect voor natuurwetten en voor recht en orde. Geweldloosheid vereist dat men zich weerhoudt van het bewust doen van schadelijke handelingen, of dat nu tegen zichzelf, anderen of de natuur op zich is gericht. Indien de ethische beginselen van geweldloosheid als middel tot wereldvrede worden omarmd, dan kunnen we universele harmonie verwachten.

Pedagogie

De pedagogie van SSOMW is integraal onderwijs gebaseerd op een holistische benadering die alle aspecten van de menselijke persoonlijkheid raakt en elk aspect van het leven aanspreekt. Ze combineert wereldlijk en spiritueel onderwijs.

Het doel van SSOMW is dan ook dat de menselijke waarden in het leerplan worden geïntegreerd, om de menselijke waarden door alle aspecten van onderwijs heen aan het licht te brengen, zowel in het leerproces als in het onderwijsproces. Van groot belang is dat het gebeurt in een omgeving en een cultuur van liefde. Hier moet de leerkracht een sleutelrol vervullen door zelf een voorbeeld van liefde te zijn.

Het programma geeft geen suggestie of aanbeveling voor enige verandering of aanpassing van de bestaande leerplannen. Het wil alleen het bestaande leerplan versterken en verrijken door een nieuwe dimensie van waarden te verschaffen.

De middelen zijn de vijf onderwijstechnieken: meditatie/stil zitten, gebed/citaat, verhaal vertellen, gezamenlijk zingen, gezamenlijke activiteiten en andere verenigbare technieken. Deze bieden een grote verscheidenheid aan leeractiviteiten waarbij lichaam, denken en ziel betrokken worden.

Het doel van het verhalen vertellen is belangstelling, verbeeldingskracht en nieuwsgierigheid te wekken, onderzoek en het vermogen tot visualiseren te bevorderen, begrip, empathie en verdraagzaamheid te scheppen en het onderscheidingsvermogen en het geheugen te verbeteren. Het brengt hart en geest in een dynamisch proces en geeft het leven zin en betekenis door voorbeelden de ontwikkeling van gedragsnormen.

Gebeden en/of inspirerende citaten verbeteren geheugen en concentratie, verscherpen de intuïtie en tillen geest en hart op tot de hoogste idealen.

Terwijl gebed een voorbereiding kan zijn tot innerlijke stilte en vrede, helpt meditatie of in stilte zitten om in contact te komen met de liefdesenergie in je en kweekt het vrede aan. Het helpt bij de beheersing van de zintuigen en moedigt aan tot zelfbeschouwing en onderzoek. Het scherpt het verstand, bevordert de ontwikkeling van intuïtie en verbetert geheugen en concentratievermogen.

Gezamenlijk zingen stimuleert concentratie, samenwerking en teamgeest. Bovendien bevordert het evenwicht, harmonie, vreugde en liefde. Onderzoek toont het heilzame effect van muziek aan, omdat muziek hart en ademhaling in balans brengt. Ook wordt muzikaliteit erdoor ontwikkeld en ontstaat er harmonie van lichaam, geest en ziel.

Gezamenlijke activiteiten zoals groepsgesprekken, creatieve bezigheden, toneel en rollenspel, projecten met een maatschappelijke betrokkenheid en dienstverlening aan de samenleving bieden de kinderen de mogelijkheid het begrip van de waarden direct naar alledaagse levenssituaties over te brengen. Dergelijke activiteiten stellen de kinderen in staat te ondervinden wat ze hebben begrepen. De activiteiten stimuleren creativiteit en verbeeldingskracht en brengen onderscheidingsvermogen en abstract denken tot ontwikkeling. Ze bevorderen zelfdiscipline, begrip voor sociale regels en verplichtingen en ook begrip voor het milieu.